Pierwszy trymestr to okres pomiędzy pierwszym a trzynastym tygodniem ciąży. Jest to czas, w którym brzuszek nie jest jeszcze widoczny, ale objawy stanu błogosławionego – nieco dotkliwe dla przyszłej mamy. W okresie tym kształtujące się w kobiecym łonie dziecko jest w największym stopniu narażone na wszelkiego rodzaju czynniki mogące zaburzyć jego rozwój. Związane jest to z tym, że właśnie wówczas powstają wszystkie jego kluczowe układy oraz narządy wewnętrzne.
Najpopularniejsze objawy ciąży
Ciąża to okres, kiedy w ciele przyszłej mamy zachodzi szereg gwałtownych zmian hormonalnych wywołujących różnego rodzaju nieprzyjemne objawy. Wysoki poziom ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej uznawany jest za czynnik odpowiedzialny za senność, nudności wymioty (przeważnie raz – dwa razy na dobę, zwykle w rano lub wieczorem), które są charakterystyczne dla pierwszego trymestru. Wiele pań skarży się wówczas na niechęć do określonych zapachów i smaków, obrzmienie i bolesność piersi oraz częstszą niż zazwyczaj potrzebę oddawania moczu, która spowodowana jest uciskiem powiększającej się macicy na pęcherz moczowy i zwiększonym przepływem krwi przez nerki. Wysoki poziom progesteronu powodować może także zaburzenia układu pokarmowego takie, jak uczucie pełności oraz wzdęcia. Dolegliwości te ustępują przeważnie około dwunastego tygodnia ciąży, lecz u niewielkiego odsetka ciężarnych utrzymać mogą się one nawet do dwudziestego tygodnia. Z powodu wymiotów oraz niechęci do jedzenia, wiele kobiet traci w pierwszym trymestrze kilka kilogramów.
Pierwsze tygodnie ciąży od strony technicznej
Pierwsze dwa tygodnie ciąży są okresem między pierwszym dniem ostatniej miesiączki a zapłodnieniem. Dopiero od trzeciego tygodnia mamy do czynienia z nowym, rozwijającym się organizmem, który nie zagnieździł się jeszcze w błonie śluzowej macicy, lecz swobodne wędruje z jajowodu do jamy macicy, gdzie spędzi kolejne dziewięć miesięcy. W czwartym tygodniu ma miejsce implantacja, czyli „wczepienie” się zarodka w endometrium. Niekiedy towarzyszy mu tak zwane plamienie implementacyjne, które często mylone jest z miesiączką.
Rozwój zarodka w początkowym okresie ciąży
Od zapłodnienia do końca pierwszego trymestru ciąży zarodek intensywnie się rozwija, trwają podziały komórkowe, a nowopowstające komórki tworzą narządy i układy. Zgodnie z kalendarzem ciąży, około 21 dnia po zapłodnieniu zaczyna bić serce. Pod koniec dwunastego tygodnia, kształtująca się w kobiecej macicy istota waży około 15 g i ma około 7 cm wysokości. Jest to także okres, kiedy można w miarę wiarygodnie określić płeć płodu.
USG ciąży w pierwszym trymestrze
Z badaniem ultrasonograficznym nie należy się spieszyć. Jak podaje kalendarz ciąży, pęcherzyk ciążowy widoczny jest dopiero w około piątym tygodniu, a zarodek – szóstym. Na USG najlepiej udać się zatem w ósmym tygodniu ciąży. Warto je wykonać, by mieć pewność, że macica jest prawidłowo umiejscowiona. Pierwszy trymestr to okres, kiedy wszystkie zarodki rozwijają się mniej więcej w tym samym tempie, dzięki czemu możliwe jest oszacowanie z dokładnością do kilku dni, kiedy doszło do zapłodnienia.
Wizyta u ginekologa w pierwszym trymestrze ciąży
Podobnie jak na USG, na pierwszą wizytę u ginekologa warto zapisać się około ósmego tygodnia od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. Otrzymamy wówczas skierowanie na wszystkie badania, które, zgodnie z kalendarzem ciąży, należy wykonać w pierwszym trymestrze. Zalicza się do nich między innymi test PAPP-A, czyli badanie stężenia beta-HCG oraz AFP krwi. Równie ważne jest wykonywane między jedenastym a trzynastym tygodniem USG, kiedy to ocenić można tak zwane markery wad genetycznych, czyli cechy płodu, których zbadanie przybliży prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń takich, jak zespół Downa czy zespół Edwardsa.
